Διαβάστε το άρθρο μου στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας "ΦΩΝΗ της Ροδόπης"




Μια σύντομη επισκόπηση των επικείμενων Ευρωεκλογών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.


Στην μεγαλύτερη παγκοσμίως εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα κληθούν να συμμετέχουν πολίτες 27 κρατών-μελών που φτάνουν τα 375 εκατομμύρια από ένα συνολικό πληθυσμό περίπου μισού δισεκατομμυρίου από τις 4 έως τις 7 Ιουνίου 2009.

Οι πολίτες καλούνται με την ψήφο τους να αποφασίσουν για το μέλλον που ονειρεύονται, το πλαίσιο μέσα στο οποίο θέλουν να κινηθούν και κυρίως να δώσουν οι ίδιοι την απάντηση σε πολλά θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος υπό ευρωπαϊκό όμως πρίσμα.

Όμως, πόσο καλά ενημερωμένοι είναι για την διαδικασία αυτή, για τον τρόπο λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), για τα πεπραγμένα της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου (2004-2009) και για τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η νέα (2009-2014);

Το ΕΚ δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1950 με τις ιδρυτικές συνθήκες, και από το 1979 τα μέλη του εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες. Ουσιαστικά, είναι η φωνή των ευρωπαίων πολιτών, όπως αυτή εκφράζεται μέσω των Ευρωβουλευτών που αναδεικνύονται ανά πενταετία, σε συζητήσεις που αφορούν τα συμφέροντά τους με τα άλλα θεσμικά όργανα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Είναι ένας τόπος έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης που αποκτά ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο σε μια Ευρώπη που επιδιώκει να είναι πιο δημοκρατική, πιο κοντά στον πολίτη, με περισσότερες ευκαιρίες χωρίς να αποκλείει κανέναν.

Από το 1979 και μετά, με κάθε νέα ευρωπαϊκή συνθήκη, οι αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου διευρύνονταν, φτάνοντας πλέον να έχει σχεδόν το ίδιο βάρος με το Συμβούλιο Υπουργών στην κατάρτιση του κοινοτικού προϋπολογισμού και των νόμων που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της κυκλοφορίας προσώπων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίων εντός της ΕΕ ή στην προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών. Ακόμη, έχει την εξουσία να εγκρίνει τον διορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και να την υποχρεώσει σε παραίτηση.

Οι πολίτες μπορούν να υποβάλλουν αναφορά στο ΕΚ για να καταγγείλουν κάθε παραβίαση του κοινοτικού δικαίου. Οι βουλευτές εκλέγουν τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή (Συνήγορο του Πολίτη), αρμόδιο για την εξέταση των καταγγελιών που υποβάλλουν οι πολίτες σε περίπτωση που θεωρούν ότι έπεσαν θύματα κακοδιοίκησης από τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης. Αν επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι παραβιάστηκε το κοινοτικό δίκαιο μπορούν να συστήσουν εξεταστική επιτροπή.

Το ΕΚ συμμετέχει επίσης στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης. Απαιτείται για παράδειγμα η σύμφωνη γνώμη του για τη σύναψη διεθνών συμφωνιών και για την προσχώρηση νέων μελών στην Ένωση. Διεξάγει τακτικά συζητήσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο και αποστέλλει παντού παρατηρητές για να ελέγχει τον ελεύθερο και δίκαιο χαρακτήρα των εκλογών.

Αν μάλιστα κυρωθεί η τελευταία μεταρρύθμιση των Συνθηκών, που αποφασίστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας τον Δεκέμβριο του 2007 (Συνθήκη της Λισαβόνας), θα διευρυνθούν οι εξουσίες του ΕΚ. Η διαδικασία της συναπόφασης θα επεκταθεί και θα περιλαμβάνει τομείς όπως η γεωργία, η αλιεία, η νόμιμη μετανάστευση, το διάστημα, ο αθλητισμός. Επιπλέον, οι δημοσιονομικές εξουσίες του Κοινοβουλίου θα διευρυνθούν καλύπτοντας το σύνολο των δαπανών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας. Το Κοινοβούλιο θα διαθέτει περισσότερες εξουσίες και σε σχέση με τον διορισμό του Προέδρου της Επιτροπής.

Κατά την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο (2004-2009), που αποχαιρετάμε με τις εκλογές, μερικά από τα σημαντικότερα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε το ΕΚ καθώς και μερικές σημαντικές αποφάσεις που επηρέασαν και επηρεάζουν την καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών αλλά και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων και του δημόσιου τομέα υπήρξαν η προστασία του περιβάλλοντος (κανονισμός REACH για τα χημικά, φυτοφάρμακα, διαχείριση αποβλήτων, ανακύκλωση μπαταριών, περιβαλλοντικά πρότυπα για τα ευρωπαϊκά ύδατα), η δέσμη μέτρων για την κλιματική αλλαγή, οι μεταφορές (μεγαλύτερη ασφάλεια στα αεροπορικά ταξίδια, βελτίωση οδικών μεταφορών, σιδηροδρομικές μεταφορές, ενίσχυση δικαιωμάτων των επιβατών, προστασία πεζών και ποδηλατών), η αγορά προϊόντων και υπηρεσιών (άνοιγμα των ταχυδρομικών υπηρεσιών στον ανταγωνισμό, υπηρεσίες δίχως σύνορα, απελευθέρωση αγοράς ηλεκτρισμού και αερίου), οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (ανεξαρτησία ελεγκτών, αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων μέχρι 100.000 €, απλούστερες και φθηνότερες διασυνοριακές πληρωμές), η προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών (χαμηλότερα τέλη περιαγωγής στην κινητική τηλεφωνία, ενισχυμένα δικαιώματα για τους επιβάτες των σιδηροδρόμων, δικαιώματα ατόμων με αναπηρία στις αεροπορικές μεταφορές, νέοι κανόνες για τις τηλεοπτικές διαφημίσεις, βελτίωση της ασφάλειας των παιχνιδιών, πιο απλή διασυνοριακή καταναλωτική πίστη, μαύρη λίστα αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, νέοι κανόνες για τα αλκοολούχα ποτά, ασφαλέστερη πλοήγηση στο Διαδίκτυο για τα παιδιά, νέοι κανόνες για τα πυροτεχνήματα), η υγεία (αναγνώριση προσόντων των επαγγελματιών υγείας, πιο καθαρά ύδατα κολύμβησης, καθαρότερος αέρας, 6,1 δις € για την ιατρική έρευνα, απαγόρευση μεταλλικού υδραργύρου, καταπολέμηση του καρκίνου, δωρεά οργάνων, καταπολέμηση της παχυσαρκίας), η απασχόληση και οι κοινωνικές υποθέσεις (ίσα δικαιώματα για τους προσωρινά απασχολούμενους, αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, καταπολέμηση των διακρίσεων), η μετανάστευση και η ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών (επέκταση του χώρου Σένγκεν, επιβολή κυρώσεων στους εργοδότες παράνομων μεταναστών), τα μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της χρηματοδότησης παράνομων δραστηριοτήτων (καταπολέμηση αεροπορικής τρομοκρατίας, αυστηρότεροι κανόνες για την κατοχή όπλων, διατήρηση τηλεφωνικών δεδομένων -αλλά όχι περιεχομένου- με στόχο την καταπολέμηση της τρομοκρατίας), οι πολιτικές ελευθερίες, η χρηματοδότηση των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ (δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013 ύψους 864.316 εκατ. €, διαρθρωτικά ταμεία και Ταμείο Συνοχής ύψους 308.041 εκατ. €, 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα ύψους 53.200 εκατ. €, GALILEO, Daphne III, Frontex), οι θεσμικές αποφάσεις και η διεύρυνση (ένταξη Ρουμανίας και Βουλγαρίας, υπέρ συμβιβαστικής λύσης στις σχέσεις Ελλάδας-ΠΓΔΜ για την ονομασία, πράσινο φως στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κροατία, πράσινο φως για το Σύνταγμα της Ευρώπης, «ΝΑΙ» στην Συνθήκη της Λισαβόνας).

Μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου για την χώρα μας, οι οποίες συμπέφτουν με την τριακοστή επέτειο των πρώτων άμεσων εκλογών με καθολική ψηφοφορία, το ΕΚ θα αντιμετωπίσει σοβαρές και πολύπλοκες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, οι εκπομπές των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, το ενεργειακό ζήτημα, τον τομέα των μεταφορών, την προστασία του εδάφους, την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, τον περιορισμό πειραμάτων στα ζώα, τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, την προστασία των καταναλωτών, την υγεία, την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις, την μετανάστευση και το άσυλο, τις πολιτικές ελευθερίες, την γεωργία και την αλιεία, τις δημοσιονομικές αποφάσεις, τις εξωτερικές σχέσεις και την διεύρυνση, τις θεσμικές υποθέσεις.

Δυστυχώς, η κατανόηση της βαρύτητας του ΕΚ και του ρόλου των Ευρωβουλευτών αποτελεί ακόμη το ζητούμενο ανάμεσα στους ευρωπαίους πολίτες, αφού οι αριθμοί της εξέλιξης της συμμετοχής των πολιτών στις Ευρωεκλογές από το 1979 έως το 2004 παρουσιάζουν σταθερή πτώση. Το ποσοστό συμμετοχής στις τελευταίες Ευρωεκλογές του 2004 υπήρξε το χαμηλότερο, φτάνοντας μόλις στο 45,47%. Στην χώρα μας, ο αρχικός ενθουσιασμός και το ζωηρό ενδιαφέρον με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που αποτυπώθηκε στις εκλογές του 1981 με ποσοστό 81,48% σταδιακά φαίνεται να υποχώρησε στις εκλογές που ακολούθησαν φτάνοντας σ’ αυτές του 2004 όπου το ποσοστό μειώθηκε αισθητά στο 63,22%.

Το συντομότερο όμως δυνατόν θα πρέπει να κατανοηθεί ότι οι ευρωπαϊκοί νόμοι στοχεύουν κυρίως στο να διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών της Ένωσης και να ευνοήσουν τη θέσπιση ίσων ευκαιριών, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για όλους τους ευρωπαίους πολίτες. Καθιερώνουν ανταγωνιστικές συνθήκες για τις επιχειρήσεις σε όλα τα κράτη μέλη και ενθαρρύνουν με τον τρόπο αυτό την ανάπτυξη των εμπορικών ανταλλαγών και των υπηρεσιών. Συνεπώς, οι πολίτες, με το να εκλέγουν κάθε πέντε χρόνια τους Ευρωβουλευτές τους, συμμετέχουν στην διαμόρφωση νομοθετικών κειμένων που τους αφορούν άμεσα.

Η λειτουργία επομένως του ΕΚ και οι αποφάσεις των Ευρωβουλευτών που καλούμαστε να αναδείξουμε ως Έλληνες την Κυριακή, 7 Ιουνίου πράγματι επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, την καθημερινότητα όλων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γι’ αυτό θα πρέπει να κάνουμε χρήση του αναφαίρετου δικαιώματός μας, αυτό του εκλέγειν. Αλήθεια, θα αφήνατε τους άλλους να αποφασίσουν για εσάς;